Święta góra Radhošť w Beskidzie Śląsko-Morawskim

Widok na Radhošť z Wielkiej Polany (zdjęcie: RomanM82; na licencji CC BY-SA 3.0)

Wędrując po Beskidzie Śląsko-Morawskim w Czechach warto wybrać się na górę Radhošť (1129 m. n.p.m.), z którą wiąże się kilka dosyć ciekawych legend. Treść jednej z nich mówi, że góra ta ma być miejscem zamieszkania słowiańskiego boga wojny, obfitości i gościnności, Radegasta, zwanego również Radogostem (Radhošť - rad gościom). Choć źródła historyczne sugerują, iż bóg ten znany był jedynie na Pomorzu, ze szczególnym wyszczególnieniem Połabia, możemy z pewną dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że jego kult był nieco bardziej rozpowszechniony, zważywszy na dosyć częste występowanie nazw miejscowości związanych z jego imieniem na terenie zachodniej Słowiańszczyzny. Niektórzy badacze sugerują jednak, że do powiązania góry z Radegastem doszło wskutek podobieństwa fonetycznego w XVIII i XIXw. w dobie slawistycznych koncepcji. Przeczyć tej hipotezie zdaje się inne podanie związane z górą Tanečnice (1084 m n.p.m.) znajdującą się nieopodal. Wg słów legendy w czasie gdy wszyscy mieszkańcy tamtych okolic ciężko pracowali niesforna i leniwa Basia spała cały dzień. Nocą z kolei wybierała się poza wioskę, by tańczyć w świetle księżyca. Widząc to wszystko bóg Radhost ukarał Basię zamieniając ją w górę, której nazwa do dziś przypomina o dawnych tańcach młodej dziewczyny.

Prawosławna kaplica pw. śś. Cyryla i Metodego
(zdjęcie: Ben Skála, Benfoto; na licencji CC BY-SA 3.0)

Wg innej legendy na szczycie góry Radhošť stać miała świątynia Radegasta (w alternatywnej wersji legendy była to drewniana kapliczka), którą w IX wieku misjonarze Cyryl i Metody kazali zniszczyć, a na jej miejscu postawić krzyż.

Obecnie na szczycie możemy zobaczyć krzyż z 1805 r., prawosławną kaplicę pw. św. Cyryla i Metodego, odlaną z brązu rzeźbę obu świętych z lat 1896 - 1898, oraz niemal pięćdziesięciometrowy maszt telewizyjny.

Idąc od szczytu zielonym szlakiem prowadzącym przez grań napotkamy Hotel Górski "Radhost", a dwa kilometry dalej możemy podziwiać monumentalną rzeźbę Radegasta - tę samą rzeźbę, która widnieje na etykiecie czeskiego piwa Radegast i na okładce albumu "Dwa hektary żywego lasu" folk metal'owego zespołu Radogost.

Socha Radegasta na szczycie Radhošťu
(zdjęcie: Semik; na licencji: CC BY-SA 3.0)

W znajdującej się nieopodal przełęczy Pustevny znajdują się schroniska górskie zaprojektowane w stylu czeskiej secesji przez słowackiego architekta Dušana Jurkoviča.

W położonej u podnóża góry miejscowości Rožnov pod Radhoštěm znajduje się Muzeum Wsi Wołoskiej (Valašské muzeum v přírodě) będące największym skansenem na terenie Czech.

Zainteresowanych bardziej szczegółowymi informacjami dotyczącymi góry Radhošť odsyłam do pracy dyplomowej Adama Murasa (w języku czeskim): https://is.muni.cz/th/323995/ff_m/adam_muras-pamatna_hora_radhost-diplomova_prace.pdf (dostęp z dnia 07.12.2017 r.).