Grodzisko w Złotym Potoku (woj. śląskie)

Złoty Potok, grodzisko wczesnośredniowieczne, zachodnia część obiektu,
wapienne ostańce skalne, widok z zachodu, stan na 2014 r.,
(fot. Michał Bugaj; na licencji CC BY-NC-ND 3.0)

Wczesnośredniowieczne grodzisko w Złotym Potoku jest malowniczo położonym zabytkiem obecnie ulokowanym na terenie parku przyrodniczego. Stanowisko należy do nielicznych grodzisk odkrytych na obszarze powiatu częstochowskiego i jest jednym z nielicznych grodzisk typu skalno-wyżynnego zarejestrowanych na terenie naszego kraju. Zabytek jest relatywnie dobrze zachowany, a autentyczne relikty rozbudowanego systemu umocnień drewniano-ziemnych do dziś mają czytelną formę terenową. Grodzisko jest bezcennym źródłem do poznania najstarszych dziejów naszego kraju oraz wczesnośredniowiecznej słowiańskiej architektury obronnej.

Tomisław I - ojciec średniowiecznej Chorwacji

Wczesne średniowiecze w historii Bałkanów to okres wielkich przeobrażeń, rywalizacji silnych państw oraz wybitnych postaci, które położyły fundamenty pod współczesne państwa tego regionu. Jedną z nich był Tomisław I, "rex Chroatorum" i twórca państwa nad Adriatykiem.

"Koronacja Tomisława I" - obraz Otona Ivekovića (1869-1939),
jednego z głównych przedstawicieli chorwackiego malarstwa historycznego (domena publiczna).

W VII wieku na terenie południowej Panonii osiedlili się słowiańscy Chorwaci, nadając w ten sposób nazwę całej krainie: Slawonii. Nie stanowili oni jednak grupy dominującej - mieszkający nad rzeką Sawa podlegali najpierw władzy Awarów, a po ich rozgromieniu przez Karola Wielkiego na początku IX wieku zostali uzależnieni od państwa frankońskiego. Książę Ludevit Porawski (810-823) wywołał powstanie przeciwko Frankom i choć po jego upadku ich zwierzchność została przywrócona, najazd Madziarów (Węgrów) na przełomie IX i X wieku zburzył tę organizację polityczną.