Biały Kruk: wczesna twórczość krakowskiej Południcy!

"Białolico, córuś moja piękna
Na twe lica księżyc wstydem pęka
Bójże się ty sama chodzić nocą
Nocą diabły kopytem łomocą"
Fragment utworu "Chwaścioki" kapeli Południca!

Południca! na Maj Music Festival, Katowice Muchowiec, 9 maja 2010 r.

Opisując lub recenzując muzykę na naszych łamach zazwyczaj biorę na warsztat albumy dostępne do kupienia lub legalnego pobrania z internetu. Tym razem pragnę Wam przybliżyć białego kruka, jakim jest wczesna twórczość krakowskiej Południcy! (tak, nazwa zespołu zawiera wykrzyknik) i owiane tajemnicą demo "Bajki mają zęby". Choć cała ta twórczość była dostępna do darmowego pobrania na nieistniejącej już stronie zespołu lub do odsłuchu na prehistorycznym MySpace, to po premierze debiutanckiego albumu "Spóźnione wejście w XXI wiek" kapela postanowiła odciąć się od poprzednich dokonań usuwając z oficjalnych kanałów odpowiednie pliki. Moim zdaniem zupełnie niesłusznie. Tym samym nie mogę Wam, drodzy Czytelnicy, podlinkować żadnego z ówczesnych utworów. Nie mogę też zachęcać Was do wyszukania przez google plików znajdujących się w różnych zakamarkach sieci z naruszeniem praw autorskich. Choć oczywiście czegoś takiego jesteście w stanie swobodnie dokonać.

Na "Spóźnionym wejściu w XXI wiek" Południca! zaprezentowała nam arcyciekawą mieszankę folku z jazzem i w pewnym stopniu z awangardą. Na drugim albumie, "Królowa Czechosłowacji", ta mieszanka została wzbogacona sporą dozą elektroniki. Wczesna twórczość zespołu była zupełnie inna. Była to przede wszystkim muzyka folk, choć zdecydowanie bardziej baśniowa od późniejszych nagrań. Momentami też bardzo mroczna. Było to coś, czego pozazdrościć mógłby wczesny Żywiołak, choć w nieco innym od Żywiołaka klimacie. W muzyce tej powszechnie obecne są nawiązania do rodzimej demonologii, a nawet mitologii, czego na późniejszych albumach jest bardzo mało. Diabły, Nawia, "Siemargł", a nawet rusałki, choć nie nazwane z imienia, pojawiają się w różnym stopniu i porywają nas w świat nieco romantycznych wyobrażeń o dawnej Słowiańszczyźnie. "Chwaścioki" to utwór siostrzany wobec "Diabolicy" zawartej na "SwwXXIw", choć znacznie się od niej różniący. "Kołysanka" i "Mała Diva" (w wersji różniącej się nieco od tej zaprezentowanej na debiucie) to utwory żywiołowe, pełne transowości i niepokoju. "Jarzębina" to utwór o nieco jaśniejszym zabarwieniu, a zamiast tekstu słyszymy w nim wokalizy i śpiewane "na na na na naj na na na na na". "Paskudztwo" jest z kolei godnym reprezentantem ballady romantycznej. Piosenka ta opowiada o niewiernym kochanku, który postanowił pokochać nieznajomą piękność, najprawdopodobniej rusałkę. "Latawce" to trzeci (a więcej takich nie ma) utwór, którego zmieniona wersja pojawiła się na "SwwXXIw".

To, za co najbardziej cenię sobie wczesną twórczość Południcy! to klimat, umiejętne budowanie nastroju za pomocą specyficznego instrumentarium (bębnów, przeszkadzajek, cymbałów [wileńskich?], fletu, mandoliny i innych) i bardzo 'żywe' brzmienie. Teksty zawarte na tamtych piosenkach raz zdają się być dogłębnie i wielokrotnie przemyślanymi majstersztykami, innym razem wydają się być zupełnymi improwizacjami. Prawdziwie ubolewam nad tym, że te utwory nie mogą zostać obecnie zaprezentowane szerszemu gronu odbiorców. I choć - jak napisałem wyżej - nie mogę też zachęcać Was do wyszukania przez google plików znajdujących się w różnych zakamarkach sieci z naruszeniem praw autorskich, to jednak cieszy mnie ich nieoficjalne życie. Z resztą nie tylko plikami mp3 muzyka żyje. Czasem na Rękawkach, Stadach lub innych folk/pagan/reko imprezach można usłyszeć jak owe piosenki są wykonywane przez 'prosty lud' czasem nieświadomy czyjego autorstwa piosenki śpiewa.

---
Korzystając jeszcze z okazji chciałbym zwrócić Waszą uwagę również na innego białego kruka, jakim jest album "Yurodivi" śląskiej kapeli Yurodivi. Recenzja tego albumu dostępna jest pod TYM LINKIEM.